Az 1917-es bolsevista hatalomátvételt követően az egykori Orosz Birodalom anarchiába süllyedt, majd kiemelkedett a 20 millió négyzetkilométeres és több mint 150 millió lakosú Szovjetunió.
Annyit a bizonytalan források alapján is nagyobb kockázat nélkül ki lehet jelenteni, hogy a jakut származású Fenya Kornyilovában lényegesen több emberi vonás fedezhető fel, mint a férjében.
Rákosi Mátyást az elfogult anyai szeretet tette a család középpontjává. Testvérei életük végéig felnéztek rá, azt a kérését is teljesítették, hogy változtassák meg a nevüket.
A BBC History magazin nemzetközi szakértőket kért fel, hogy értékeljék a Szovjetunió idén augusztusban elhunyt utolsó vezetőjének örökségét, ebből közlünk egy részletet.
Hiába élt luxuskörülmények között a Szovjetunióban, a száműzött Rákosi Mátyás nem bírta a mellőzőttséget, de csökönyösségének komoly ára lett: tényleg az isten háta mögé száműzték, nyomorban kellett tengődnie.
A Bem térről már 200 ezres tömeg vonult Pestre, az ablakokban megjelentek a lyukas zászlók, Sztálin szobrát ledöntötték. 1956. október 23-án Budapesten kitört a forradalom.
Angolul tankie néven emlegetik azokat az embereket, akik baloldaliként annyira gyűlölik az USA politikáját, hogy szükségszerűen jónak látnak mindenkit, aki Amerikával szemben áll – így Vlagyimir Putyint is. De vajon lehet-e tankie-zni Orbán Viktort?
A száműzött Rákosi Mátyás mindent elkövetett, hogy visszatérhessen Magyarországra és a hatalomba, ezzel pedig személye mind a szovjet, mind a magyar vezetés számára egyre terhesebbé vált.
Rákosi lába alól Hruscsov valóságos földcsuszamlást előidéző beszéde hatására kezdett el kicsúszni a talaj, az utolsó csapást a hazai pártvezetés vitte be „magyaros rafinériával”.
Rákosi Mátyás diktatúrája terrorban tartotta és a tönk szélére sodorta Magyarországot, de érinthetetlensége Sztálin halálával megszűnt. Többször járt Moszkvában raporton, ahol nem bántak vele kesztyűs kézzel.
Mit jelentett számára a kommunizmus és a fiatal művészek inspirálása? A Pécsen született, ám Párizsban világhírűvé vált op-art alapító regényes életéről unokáját, a Vasarely Alapítványt vezető Pierre Vasarelyt kérdeztük.
Személyi kultusza csúcsán egy egész évig tartott Rákosi Mátyás születésnapja: ajándékokkal halmozták el, a legelső magyarnak nevezték, Kossuth és Rákóczi elébe helyezték. Rajta viszont épp ekkoriban hatalmasodott el a rettegés.
A kommunista diktátor kicsinyes és makacs személyiség volt, fejlődése megrekedt a kamaszlélek szintjén. Sztálintól megtanulta: „Üsd a sajátjaidat, hogy az idegenek féljenek tőled!”
Hetven éve kezdődtek meg Magyarországon a tömeges kitelepítések, az ÁVH elsőként a déli határsávból deportálta az „osztályidegennek” minősített embereket.
A szovjet segítséggel, terror, megfélemlítés és zsarolás útján létrehozott új rendszerben Rákosi Mátyás a törvények felett állva, kontroll nélküli teljhatalommal intézte a párt és az ország ügyeit.
A legtöbb ifjú kommunista átment Rákosi kezei alatt a szegedi Csillagban, miközben a moszkvai emigráció tagjai fogyatkoztak – a későbbi diktátor nagyobb biztonságban volt itthon a rácsok mögött, mint a Szovjetunióban.
A Tanácsköztársaság bukása után Rákosi a Komintern tisztségviselője lett, de tevékenységében nem volt sok köszönet: egy olasz kommunista például úgy jellemezte őt: egy ostoba fajankó, akibe csöppnyi politikai intelligencia sem szorult.